Τα Χριστούγεννα φέτος δεν είναι για όλους
Μπορεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη να παριστάνει ότι ζούμε σε έναν παράδεισο όπου οι πολίτες ευδαιμονούν και καρτερικά υπομένουν ένα ακόμα λοκντάουν από το οποίο γρήγορα θα βγούμε με το κλειδί του εμβολίου που θα μας απελευθερώσει, ωστόσο αυτά δεν ευσταθούν πέρα από την επίπλαστη εικόνα που χτίζουν καθημερινά μέσω των μίντια. Όσο και αν ποντάρει σε αυτήν επικοινωνιακά η κυβέρνηση, μια ματιά γύρω μας, μια συζήτηση ακόμα και στον στενό μας κύκλο, αρκεί για να μας αποκαλύψει το εκ διαμέτρου αντίθετο. Η φτώχεια είναι η νέα απειλή για χιλιάδες εργαζόμενους και ελεύθερους επαγγελματίες, που βλέπουν το μέλλον τους με απόγνωση και αισθάνονται την απόλυτη εγκατάλειψη ενός κράτους το οποίο τους αντιμετωπίζει ως περιττούς, έτοιμο να τους πετάξει στο κοινωνικό περιθώριο.
Όσο και αν η κυβέρνηση δεν θέλει να το καταλάβει, στην πεζή πραγματικότητα, το λιγότερο που απασχολεί τους περισσότερους ανθρώπους είναι το ρεβεγιόν με το οποίο τους απειλεί -ακόμα και γι’ αυτό- ο Μ. Χρυσοχοΐδης ανακοινώνοντας ότι θα σφραγίσει σπίτια αν δεν τηρηθούν τα μέτρα. Αυτό που απασχολεί τους περισσότερους συνανθρώπους μας είναι αν θα καταφέρουν να κάνουν Χριστούγεννα με το τραπέζι γεμάτο.
Αυτή την αγωνία, μαζί με πολλές άλλες, κατέθεσαν στην ΑΥΓΗ οι άνθρωποι που δέχθηκαν να μου μιλήσουν για τη σημερινή τους οικονομική κατάσταση και το πώς βιώνουν την πρόσφατη κρίση ως αποτέλεσμα της πανδημίας. Ιδιαίτερη δυσκολία του συγκεκριμένου ρεπορτάζ ήταν ότι οι άνθρωποι σιωπούν. Δεν μιλούν εύκολα για τις δυσκολίες που τους βαραίνουν, διότι τις αντιμετωπίζουν υπό το βάρος μιας αδικαιολόγητης -θεωρώ- ενοχής. Αβοήθητοι, βιώνουν ως προσωπικές αποτυχίες τις κρίσεις, αποτέλεσμα ενός αδηφάγου νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού, τις οποίες καλούνται να πληρώσουν. Όλοι τους, όλοι μας, μια πλειοψηφία που υπομένει και η φωνή της δεν βρίσκει διέξοδο να ακουστεί. Όταν τολμά και ξεφεύγει, διώκεται, συλλαμβάνεται, στιγματίζεται, αλλά σταθερά επιμένει.
Ας σταθούμε για λίγο στις ιστορίες των ανθρώπων γύρω μας. Όλες εκπέμπουν ένα μήνυμα κοινό και τραγικό συνάμα: Δεν βλέπουν μέλλον. Πολλοί από όσους μίλησα, για τις ανάγκες του ρεπορτάζ, δεν θέλησαν να δημοσιοποιηθεί το όνομά τους. Τα στοιχεία τους βρίσκονται στη διάθεση της εφημερίδας. Ιδιαίτερα κατατοπιστικός για την κατάσταση που επικρατεί στην αγορά ήταν ο αντιπρόεδρος της ΕΣΕΕ Στάθης Νουβέλογλου.
Οι άνθρωποι της εστίασης δεν θα κάνουν Χριστούγεννα
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη λογοκρίνει την ύπαρξη της πείνας, της ανέχειας και της φτώχειας, η οποία απειλεί χιλιάδες πολίτες ως αποτέλεσμα της κρίσης και της χαριστικής βολής που δίνει σε αυτούς η διαχείριση της πανδημίας κατ’ εφαρμογή των πιο ακραία νεοφιλελεύθερων επιλογών. Ενδεικτική ήταν η προσαγωγή συνδικαλιστών του επισιτισμού, οι οποίοι προχώρησαν σε συμβολική διαμαρτυρία έξω από το Μέγαρο Μαξίμου υψώνοντας πανό που έγραφε: «Πεινάμε». Άμεση ήταν η επέμβαση της ΕΛ.ΑΣ. παρ’ όλο που τηρούσαν τα μέτρα προστασίας και ήταν μόλις τρία άτομα. «Μας είπαν να απομακρυνθούμε από το σημείο κι ενώ μαζεύαμε το πανό μάς προσήγαγαν» δήλωσε στον ρ/σ Στο Κόκκινο περιγράφοντας την πρωτοφανή κινητοποίηση της αστυνομίας ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Εργαζομένων στον Επισιτισμό – Τουρισμό Γιώργος Χότζογλου.
«Οι συνάδελφοί μου από όλη την Ελλάδα μάς λένε ότι δεν έχουν λεφτά στην τσέπη τους, η κατάσταση στον χώρο μας είναι τραγική» ανέφερε στον σταθμό εξηγώντας ότι ακόμα χειρότερα είναι τα πράγματα για τους εργαζόμενους στα ξενοδοχεία που ήταν σε αναστολή σύμβασης και έπαιρναν την αποζημίωση ειδικού σκοπού των 534 ευρώ. Η κυβέρνηση από τον Οκτώβριο τους μετέφερε στο επίδομα ανεργίας, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα να πάρουν 400 ευρώ αλλά και αυτά ακόμα να τα εισπράξουν μετά τις γιορτές, γιατί ο ΟΑΕΔ χρειάζεται χρόνο για τη διασταύρωση των στοιχείων.
Εργαζόμενος σε ταβέρνα στον Χολαργό ο Χ.Κ., είναι, όπως μου λέει, σε αναστολή, διότι η επιχείρηση έχει κλείσει. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ζήσει με τα 534 ευρώ της αποζημίωσης ειδικού σκοπού. Αδυνατεί να ανταποκριθεί στους λογαριασμούς του σπιτιού και το ενοίκιό του. Μεγάλη είναι η αγωνία του για το αν θα καταφέρει τελικά να επιστρέψει στη δουλειά ή θα τον απολύσουν επειδή το μαγαζί δεν θα βγαίνει. «Η κατάσταση είναι δραματική» μου λέει συμπληρώνοντας ότι αν δεν εργαζόταν και η γυναίκα του -περιστασιακά-, θα είχαν πεινάσει.
«Δεν βλέπω μέλλον… μόνο την επόμενη μέρα»
Η Πόλυ Χ. διατηρεί μαγαζί στο Παγκράτι με αντικείμενα τέχνης που φιλοτεχνεί μόνη της. Από την αρχή της καραντίνας, τον Μάρτιο του 2019, η δουλειά της έχει πέσει πάνω από το 50% τον μήνα. «Δεν υπάρχει κόσμος. Δεν περνάει πια κανείς. Έχουν κλείσει όλα τα μαγαζιά εστίασης, όπως και το θέατρο που ήταν δίπλα». Όπως μου εξηγεί, είχε πάρει μετά από μεγάλο αγώνα τα 800 ευρώ τον Μάρτιο, γιατί ο ΚΑΔ της επιχείρησής της ήταν πότε εκτός και πότε εντός της επιστρεπτέας προκαταβολής. «Τώρα όμως δεν πήρα τίποτα και επειδή είμαι ελεύθερος επαγγελματίας με ατομική επιχείρηση δεν πήρα καν τα 800 ευρώ που δίνονταν σε άλλους». «Δεν είμαι η μόνη, είναι και άλλα μαγαζιά εδώ που δεν πήραν τίποτα».
Οι πελάτες της πλέον περιορίζονται σε ένα στενό φιλικό και οικογενειακό κύκλο και παρ’ όλο που είχε και ηλεκτρονικές παραγγελίες μέσω Facebook, ακόμα και αυτές έχουν μειωθεί πάρα πολύ, ενώ τα χρέη συσσωρεύονται. Ευτυχώς που υπάρχει ανοχή από τους ιδιοκτήτες για τα ενοίκια, συμπληρώνει.
«Δεν βλέπω μέλλον. Βλέπω μόνο την επόμενη μέρα» λέει και όταν τη ρωτάω για το αύριο προσθέτει: «Το καλό είναι ότι δεν έχω οικογένεια. Αισιόδοξη δεν είμαι. Μόνο από πείσμα αντέχω». Όταν τη ρωτάω τι θεωρεί ότι θα μπορούσε να είναι μια θετική κρατική παρέμβαση, η απάντηση είναι: «Δεν έχει λογική να πληρώνουμε με κλειστά μαγαζιά. Να διαγραφούν κάποια χρέη που υπάρχουν είτε από ταμεία είτε άλλα».
Με την απειλή του λουκέτου τα μικρά μαγαζιά
«Δεν βλέπουμε μέλλον» μου λέει η Χριστίνα Μ., που συμπληρώνει 30 χρόνια ελεύθερη επαγγελματίας με ένσημα στον χώρο των γραφικών τεχνών, και πιάνοντας το νήμα μιας νοητής αφήγησης περιγράφει το ίδιο αδιέξοδο. Στην ερώτηση με πόσα περνάς τον μήνα απαντά: «Εδώ γελάμε». «Από το 2013 η δουλειά μου είναι σε κρίση. Από το 2016-17 και μετά κάτι άρχιζε να γίνεται και από το καλοκαίρι του 2019 πάμε κατά διαόλου. Είχαμε ελάχιστες δουλειές και μπορούσαμε να συντηρηθούμε με κάποια χρήματα από παλιά, τα οποία όμως τώρα τελείωσαν. Ο λογαριασμός προχθές είχε 132 ευρώ, όταν χρειαζόμαστε 2.500 για να βγουν τα λειτουργικά έξοδα και να πάρουμε από 700 ευρώ οι δύο συνεταίροι που είμαστε» λέει και οργισμένη προσθέτει: «Επιβιώσαμε από την κρίση με τα Μνημόνια και θα κλείσουμε τώρα με την πανδημία;».
Κρίνει ως απαράδεκτο το μέτρο της επιστρεπτέας προκαταβολής, διότι, πέρα από την τρομερή γραφειοκρατία που απαιτεί για να το πάρεις, «είναι ψίχουλα, τα οποία τα μισά θα τα ζητήσουν και πίσω». Η ίδια, επειδή έκοψε τιμολόγιο, «το μοναδικό για φέτος», μέσα στον Οκτώβριο, δεν δικαιούταν να την πάρει. Επιπλέον, όπως μου εξηγεί, η μετάθεση των χρεών για αργότερα δεν λύνει το πρόβλημα, γιατί οι τόκοι που μπαίνουν είναι δυσβάσταχτοι. «Σου βάζουν τόκο, ενώ σου έχουν δώσει το δικαίωμα να πληρώσεις τον Απρίλιο. Οι τόκοι υπερημερίας είναι 11%. Τι νόημα όμως έχει; Όποιος έχει κανένα φράγκο, το δίνει για να επιβαρυνθεί επιπλέον και με τον τόκο».
«Οι μόνοι που δουλεύουν λίγο στον χώρο τον δικό μου είναι τα τυπογραφεία, αλλά και αυτοί δεν μπορούν να εισπράξουν, γιατί δεν πληρώνει κανείς. Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας και για τους λίγους που καταφέρνουν να έχουν κάποια δουλειά. Κανείς δεν έχει μετρητά. Επίσης όσοι επιχειρούν τις ηλεκτρονικές παραγγελίες χρειάζεται να προσλάβουν άτομα για να διεκπεραιώνουν τις ηλεκτρονικές παραγγελίες και τη διανομή. Με τον τρόπο αυτό αυξάνονται κατά πολύ τα έξοδα. Ένας μικροεπαγγελματίας δεν μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο».
Ο Τ.Κ. είναι επιχειρηματίας χρόνια στον χώρο του βιβλίου. «Τι ήθελαν και μας άνοιξαν;» αναρωτιέται σε απόγνωση, καθώς δεν επιτρέπεται να πουλήσει τίποτα άλλο εκτός από βιβλία. «Ό,τι παραγγελία είχα, την έστελνα. Τώρα πρέπει να κάνω μεν αυτό αλλά να έχω και ανοιχτό το βιβλιοπωλείο πληρώνοντας όλα τα έξοδα λειτουργίας του σαν να δούλευα κανονικά».
